Procol Harum

De wortels van Procol Harum lagen in een live band genaamd 'The Paramounts', die door Gary Brooker en Robin Trower werd geleid, populaire artiesten in het begin van de jaren 60. Zij sloten in 1963 een contract af bij Parlophone en brachten de single "Poison Ivy" uit, die een gematigd succes was in Groot-Brittannië. Zij konden dit succes echter niet vasthouden en de band viel in 1966 uiteen. Brooker ging werken als liedjesschrijver en kwam hierbij in aanraking met tekstschrijver Keith Reid, met wie hij een aantal nummers schreef. Om deze nummers uit te voeren, werd een nieuwe band opgericht, 'Pinewoods' geheten, met daarin naast Brooker onder anderen organist Matthew Fisher en bassist Dave Knights. Met deze band werd het nummer "A Whiter Shade of Pale" opgenomen. Nog voordat dit nummer uitkwam, werd de naam van de band veranderd in 'Procol Harum'. Het was hun manager die het idee kreeg om de band naar de kat van een vriend te noemen.

"A Whiter Shade of Pale" werd een enorm succes en is een van de weinige nummers die tot twee keer toe de nummer 1-positie in de hitparade behaalden. Het nummer wordt algemeen beschouwd als een van de grootste popklassiekers. Voor de melodie werd er gebruikgemaakt van (een deel van) Bachs "Ouverture nr. 3 in D, BWV 1068". De samenstelling van de band werd gewijzigd door twee leden te vervangen door oud-Paramounts Robin Trower (gitaar) en B.J. Wilson (drums). Een eerste album werd opgenomen, eenvoudig Procol Harum geheten. Ook verscheen een tweede single, "Homburg", die weliswaar minder succes had dan de voorganger, maar wel weer de 1ste plaats behaalde in de hitparade. Latere singles hadden vaak weinig succes maar de lp's vonden hun weg naar een groot en trouw publiek, echter vooral in het buitenland, met name in Nederland.

De band wordt gezien als een van de wegbereiders van het genre progressieve rock. De samenstelling van de band is in de loop der tijd veelvuldig gewijzigd. De enige constante leden zijn zanger/pianist Gary Brooker en tekstschrijver Keith Reid.

Procol Harum haalt drie keer de eerste plaats in de Nederlandse Top 40: met 'Homburg' en twee keer met 'A Whiter Shade Of Pale' (in 1967 en 1972).

Top 2000

Op 6 juli 2021 werd Peter R. de Vries neergeschoten in het centrum van Amsterdam, na een televisieoptreden bij RTL Boulevard. Negen dagen later overleed hij in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. Op de dag van zijn uitvaart, werd het nummer A Whiter Shade of Pale op alle radiostations in Nederland gedraaid. De stemmers grijpen de Top 2000 aan om hun gevoelens te uiten. Luisteraars gedenken Peter R. de Vries met hun keuze voor “A Whiter Shade Of Pale”.  

Sunday Morning Classic: Procol Harum

Op 12 december 2021 lag het debuut album van Procol Harum met de gelijkluidende titel als Sunday Morning Classic bij ons op de draaitafel. Op dit album staat de grootste hit van de band; A Whiter Shade Of Pale. Het bijzonder is dat dit alleebn op de USA versie het geval is. Op de Europese versie ontbreekt het nummer. Op de USA versie is Conquistador op een andere plaats op het album beland, zodat A whiter shade of pale het openingsnummer wordt. Een ander nummer van kant B is hiervoor opgeofferd.

Bach zorgt voor inspiratie

Brooker haalt zijn muzikale inspiratie voor het nummer uit Bach: "Ik weet nog dat ik een muzikaal idee had dat ik op de piano uitwerkte. 'Air On The G String', een compositie van Bach. Ik denk dat ik na de eerste twee maten een fout maakte, maar ik ging door op mijn eigen manier. Toen schreef ik de sequens, die een Bach-achtige melodie had." Volgens de frontman vallen alle stukjes die ochtend op de juiste plaats: "Ik ontving een envelop met nieuwe teksten van Keith erin. 'A Whiter Shade Of Pale' was de eerste die ik opende."

Een muzikaal schilderij

Tekstschrijver Keith Reid komt op een feestje op het idee voor 'A Whiter Shade Of Pale': "Er zaten wat mensen gezellig bij elkaar. Ze hadden het over een vriend van hen en zeiden: 'Je ziet er wat vreemd uit. Een beetje bleek.' Zo kom ik aan de titel van het nummer." Reid heeft veel bewondering voor de schilder Salvador Dalí: "Soms denk je: Ik wil dat het nummer voelt zoals een Dalí-schilderij eruitziet. De kleuren van een schilderij probeer je om te zetten in woorden." Het nummer zorgt voor veel opschudding. Volgens Brooker is de reden simpel: "Er bestond nog geen muziek in deze stijl. Het was iets compleet nieuws."

bron: Wikipedia en NPO
foto: Stefan Brending en publiek domein